De 15de overzetactie zit erop en het was weer een jaar om u tegen te zeggen. Ondanks de vroege start op 29 januari, bleek dit toch nog te laat voor de padden in De Pont. Die waren er al aan begonnen nog voor de schermen er stonden, voor de kikkers startte de actie net op tijd. In de Rode Dreef was het dan weer alle hens aan dek op salamandervlak, maar er was ook een mysterie: meer dan 1.000 kikkers verschenen niet op het appel. Vijf dagen nadat de overzetactie voor het grote publiek werd stil gelegd omwille van het coronavirus werden de schermen opgebroken. Met 5.644 overgezette dieren was 2020 geen topjaar voor Schilde, maar eerder een gemiddeld jaar met bijzondere uitschieters. Schijnbeemden vroeg coördinator Lode Rubberecht om tekst en uitleg.

Schijnbeemden: Dag Lode, een gemiddeld jaar. Wat moeten we daar onder verstaan? 

Lode: “Dit jaar waren er zowel in de Rode Dreef als in De Pont qua aantallen serieuze pieken en dalen. Dat maakt dat het totaal aantal overgezette dieren een pak lager ligt dan de voorbije jaren. We komen terug aan het niveau van 2016. Voor de provincie Antwerpen blijven we wel de grootste overzetactie wat het aantal dieren betreft.”

Schijnbeemden: Hoe verliep de start van de actie dit jaar? 

Lode: ”Het is altijd moeilijk in te schatten wanneer we de actie op gang moeten trappen. Door de warme temperaturen in de januarimaand zijn we dit jaar vroeg begonnen. Op 29 januari om precies te zijn. En toch waren we te laat. In een normaal jaar loopt de actie al een paar weken in De Pont vooraleer er iets beweegt in de Rode Dreef. Dit jaar speelde de Rode Dreef onmiddellijk mee. Dat betekent dat er in De Pont al volop beweging was, nog voor de schermen er stonden en dat zien we in het eindresultaat. We missen daar een duizendtal padden.”

Schijnbeemden: Dat klinkt niet zo goed.

Lode: “Over de paddenpopulatie in De Pont maak ik mij eerlijk gezegd weinig zorgen. Het is natuurlijk jammer dat we moeten gissen naar de grootte ervan. Was er een toename, afname of is ze ongeveer gelijk gebleven? We weten het niet. Het belangrijkste is dat we in januari geen wegslachtoffers gevonden hebben. Een eventuele concentratietrek gebeurt bij het invallen van de duisternis, die valt in die periode vroeger dan het spitsuur in De Pont en de Rode Dreef. Over een salamanderlijkje hadden we mogelijk kunnen kijken, maar dode padden, die vallen echt op. En die lagen er niet.”

Schijnbeemden: Hoe hebben de kikkers en salamanders het gedaan?

Lode: “De salamandersoorten blijven de zorgenkinderen in De Pont. Net zoals bij de padden hebben we de trekbeweging van de kleine watersalamander en vinpootsalamander voor een stuk gemist. Die schieten in gang nog voor de padden dat doen, dus ook dat hebben we in de statistieken gemerkt. Voor die soorten zitten we maar op 84% en 97% van wat we in De Pont gemiddeld overzetten. De alpenwatersalamander daarentegen is eerder een late trekker. Met 104 stuks deed die het twee keer zo goed als wat van die soort in De Pont gemiddeld gewend zijn. Slechts twee jaren deden we daar beter, niet slecht dus. Voor de kikkers in De pont waren we wel net op tijd. Sterker nog, we kenden het derde beste jaar ooit. Daar zijn we best tevreden mee.”

Schijnbeemden: En de Rode Dreef?

Lode: “Daar schreven we dit jaar een totaal ander kikkerverhaal. Ondanks het feit dat we op tijd begonnen waren, hebben we daar nog minder kikkers overgezet dan vorig jaar. Meer dan 1.000 dieren waren nergens te bespeuren, dat is het tweede jaar op rij dat we die missen. We hopen dat ze door de droge zomers hun zomergebied hebben verlegd en daardoor niet meer via onze schermen zijn gepasseerd. Een andere minder hoopvolle mogelijkheid is dat er door die lange droge periodes heel wat dieren zijn uitgedroogd of verzwakt, waardoor ze het einde van de kwakkelwinter 2019-2020 niet hebben gehaald. We denken niet dat er iets mis is in de voortplantingsgebieden, anders hadden we daar ook niet zoveel salamanders overgezet.”

Schijnbeemden: Dus wel goed nieuws wat de salamanders betreft in de Rode Dreef?

Lode: “En of! Op salamandervlak deed de Rode Dreef het ongezien goed. De drie soorten samen waren goed voor zo’n 1.303 dieren. Dat is voor Vlaanderen uniek. Bovendien noteerden we voor elke soort een recordaantal. De alpenwatersalamander en vinpootsalamander deden het meer dan drie keer zo goed als het gemiddelde. De kleine watersalamander deed het twee keer zo goed als het gemiddelde. Dat zijn straffe aantallen waar we heel blij mee zijn.”

Schijnbeemden: Mooi resultaat. We zijn benieuwd naar volgend jaar. Lode, zoals altijd is het laatste woord is voor jou. 

Lode: “Ik bedankt graag iedereen die op één of andere manier heeft meegeholpen aan de overzetactie in Schilde. Zonder hen kunnen we geen verschil maken. Het schepencollege, de milieudienst, de technische dienst en de communicatiedienst van de gemeente. Zonder hun ondersteuning staan er geen schermen. De bewoners, de sporadische vrijwilligers en natuurlijk de harde kern die de laatste vijf dagen van de overzetactie omwille van de coronacrisis alleen hebben afgewerkt. Zonder hen is er geen overzet. Een dikke merci!”

Tekst: Philip Barbaix / Lode Rubberecht.